هدف: بررسی آثار تراتوژنیک کلرید جیوه بر رشد و نمو لوله عصبی ناحیه دیانسفال (تالاموس و هیپتوتالاموس) در جنین موش صحرایی مواد و روشها: تعداد 36 سر موش صحرایی ماده از نژاد Sprague Dawley انتخاب و به شش گروه شش تایی تقسیم شدند. به سه گروه اول (گروههای شاهد) محلول نرمالین سالین و به سه گروه دوم (گروههای تجربی) 2mg/kg کلرید جیوه به صورت داخل صفاقی در روزهای 8، 9 و 10 به طور جداگانه تزریق شد و در نهایت جنینها در روز 15 بارداری از رحم خارج شده و پس از ثبوت و انجام مراحل پاساژ بافتی، برشهایی به ضخامت 5 میکرون به طور سریال تهیه و با روش H&E رنگ آمیزی شده و مورد مطالعه میکروسکوپ نوری قرار گرفتند.یافته ها: در نوروبلاست های ناحیه تالاموس و هیپوتالاموس در گروههای تجربی در مقایسه با گروه شاهد آرایش و نظم سلولی به هم خورده و هسته ها در جهات مختلف نسبت به لومن عصبی قرار گرفته اند، تراکم سلولها کم شده و فضای خارج سلولی افزایش یافته است، مرگ و دژنراسیون سلولی به میزان فراوان مشاهده می شود.نتیجه گیری: نتیجه کلرید جیوه در نوروبلاست های ناحیه تالاموس و هیپوتالاموس تاثیر گذاشته و سبب از بین رفتن تعداد زیادی از نوروبلاست ها شده است که این امر می تواند در رشد و نمو طبیعی لوله عصبی این ناحیه اختلاف ایجاد کرده و در دوران بارداری یکی از عوامل تراتوژن باشد.

هدف: کلرید جیوه به صورت پودرسفید رنگ، کریستالین و سمی است که از راه پوست و دستگاه گوارش جذب شده و از طریق کلیه و ادرار دفع می شود. این ماده در ترکیب داروهای مسهل، روشن کننده های پوست، مواد حاجب به کار می رود. مسمومیت مزمن با آن سبب اختلالات حسی و حرکتی، اختلال در رفتار و عاطفه می شود. مواد و روشها: برای انجام تحقیق، 42 سر موش صحرایی پس از مشاهده پلاک واژینال که به عنوان روز صفر حاملگی در نظر گرفته شد، در هفت گروه تقسیم شدند. یک گروه دست نخورده (Intact)، سه گروه شاهد (Control) که محلول نرمالین سالین دریافت کردند و سه گروه آزمایشی (Experimental) که در روزهای 8، 9 و 10 محلول کلریدجیوه 2mg/kg/ip دریافت کردند. سپس جنینها در روز 15 بارداری از رحم خارج و با میکروسکوپ نوری بررسی شدند. یافته ها: در مطالعه میکروسکوپی نخاع، مرگ سلولی و تقسیم میتوز زیاد شده، فضای خارج سلولی افزایش یافته و تراکم سلولها کم شده است. ضخامت ناحیه ونتریکولار نخاع افزایش و ضخامت ناحیه پوشاننده و حاشیه ای و قطر داخلی و خارجی نخاع کم شده است. نتیجه گیری: از مطالعه حاضر چنین برمی آید که کلریدجیوه به عنوان یک آپاپتوژنز، موجب مرگ سلولی و از بین رفتن نوروبلاست ها می شود که در نتیجه روند رشد و نمو لوله عصبی دچار اختلال می شود. بنابراین در دوران بارداری اثرهای تراتوژنیک دارد.

کلرید جیوه به صورت پودری سفید رنگ، کریستالین و سمی است که از راه پوست و دستگاه گوارش جذب و از طریق کلیه و ادرار دفع می شود. این ماده در ترکیب داروهای مسهل، کرمهای زیبایی و مواد حاجب به کار میرود. مسمومیت مزمن با این ماده سبب اختلالات حسی و حرکتی، و اختلال در رفتار و عاطفه میشود. لذا بر آن شدیم تاثیر کلرید جیوه را بر ساختار سلولی قشر مغز بررسی کنیم تا ببینیم که آیا کلرید جیوه می تواند بر مرفولوژی و ضخامت قشر مغز نیز تاثیر داشته باشد. برای انجام این تحقیق تعداد 36 سر موش صحرایی نژاد اسپراگوداولی (Sprague Dawley) در روزهای 8 ، 9 و 10 به طور جداگانه تحت تزریق داخل صفاقی کلرید جیوه به مقدار 2 میلی گرم بر کیلوگرم (گروههای آزمایشی) و محلول نرمال سالین (گروههای شاهد) قرار گرفتند. جنین ها در روز 15 حاملگی از رحم خارج و پس از طی مراحل پاساژ بافتی به طور کامل برش عرضی و سریال داده شدند و اسلایدها با روی Ha#E رنگ آمیزی و با میکروسکوپ نوری مطالعه گردید. در مطالعه میکروسکوپی در گروههای آزمایشی آرایش سلولی قشر مغز به هم خورده، هسته ها در جهات مختلف قرار گرفته و مرگ سلولی افزایش یافته بود و به علاوه تراکم سلولها کاهش و فضای خارج سلولی افزایش داشت. همچنین تقسیم میتوز افزایش یافته و ضخامت کورتکس زیاد شده بود. براساس یافته های فوق میتوان نتیجه گرفت که کلرید جیوه دارای آثار تراتوژنیک برکورتکس مغز جنین است و منجر به مرگ نوروبلاست ها می گردد که این امر سبب کاهش تعداد نوروبلاستها و وقوع اختلالات عصبی می شود.

نظر به استفاده از جنتامایسین تزریقی در درمان برخی از بیماریهای عفونی در زنان باردار و احتمال اثرات تراتوژنیک آن بر بیضه جنین، مطالعه حاضر در مدل حیوانی و بر روی خرگوش های سفید ماده باردار از نژاد N. MARI صورت گرفت. تعداد 40خرگوش شامل 32ماده و 8 نر، همگی در سن تقریبی 6ماهگی انتخاب و در شرایط یکسان مورد آزمایش قرار گرفتند. ماده ها براساس مراحل رشد تکاملی به سه گروه هشت تائی به ترتیب به مراحل پیش از تمایز، رویانی، جنینی تقسیم گردیده و یک گروه هشت تائی نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند و به هر گروه ماده دو خرگوش نر افزوده شد. در طی آزمایش همه خرگوش ها با غذای کنسانتره خشک، هویج، کاهو و آب به طور آزاد تغذیه شدند. هر خرگوش ماده پس از اطمینان از باروری به ترتیب زیر به مدت 8 روز و هر 8 ساعت یکبار از طریق تزریق داخل عضلانی سولفات جنتامایسین دریافت کردند: گروه اول پس از لقاح، گروه دوم 8 روز پس از لقاح و گروه سوم 20روز پس از لقاح. گروه شاهددر طول آزمایش دارو دریافت نکرد. نوزادان نر براساس سن مورد نظر به دو گروه ده تائی تقسیم شدند: یکی نوزادان 3روزه و دیگری خرگوش‍های بالغ. مطالعات بافت شناسی نشان داد که جنتامایسین در مراحل پیش از تمایز و رویانی سبب تحریک بیضه ها و بلوغ زودرس در نوزادان 3روزه شده است. این اثرات در مرحله رویانی بارزتر و شدیدتر بود. دارو در مرحله جنینی اثر بسیار ملایم و خفیفی داشته است. در بالغ ها اثرات تخریبی و اغتشاش در روند اسپرماتوژنز به ویژه در مرحله رویانی، ملاحظه گردید. این اثرات در مرحله جنینی ملایمتر بوده و عمدتا بصورت کندی در فرایند اسپرماتوژنز مشاهده شد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زنجبیل ریشه گیاه Zingiber officinale حاوی ترکیبات متعددی است که از آن جمله می توان به اولئورزین، زینجیبرن، شوگالولها، جرانیول، جینکل، جینجرولها، پیروگالولها، ارکوکورمن، بتابیزابولن و ترکیبی از هیدروکسی آلکانون اشاره کرد. گزارش شده است که خاصیت ضدتهوعی زنجبیل مربوط به ترکیب اخیر میباشد. از آنجایی که زنجبیل به عنوان داروی ضدتهوع و استفراغ دوران بارداری پیشنهاد شده است، در این تحقیق سمیت جنینی عصاره آبی و الکل زنجبیل براساس روش استاندارد GLP مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا حداکثر دوز قابل تحمل عصاره آبی و الکلی محاسبه شد و سپس دوز تجویز شده انتخاب گردید و از روزهای ششم تا چهاردهم بارداری به موشها به صورت داخل صفاقی تجویز شد. جنین ها در روز هجدهم با جراحی سزارین خارج شده و پس از بررسی متغیرهای خارجی به کمک امواج مایکروویو رنگ آمیز شده و مورد بررسی قرار گرفتند. تجویز هر دو دوز عصاره های آبی یا الکلی باعث اختلال در سیر طبیعی افزایش وزن موشهای باردار و همچنین کاهش معنی دار وزن رحم در مقایسه با گروه کنترل گردید. وزن و قد جنینهای موشهای دریافت کننده عصاره آبی یا الکلی کاهش قابل ملاحظه ای نشان داد. ناهنجاریهای بافتی متعددی در گروه های دریافت کننده عصاره آبی یا الکلی مشاهده شد که از آن جمله می توان کوتاهی و پیچش غیرطبیعی است و پا، غده تیرویید فولیکولار، ماکروسفالی، اگزنسفالی، بزرگ بودن کلیه ها، زائده دنده ای و اختلالات فراوان دیگری اشاره کرد که به وضوح نشان دهنده اثرات تراتوژنیک عصاره های زنجبیل در دوزهای تجویز شده میباشد. احتمالا زنجبیل با تاثیری که بر روی عضلات صاف دارد و همچنین با تاثیری که بر سنتز لکوترین ها و پروستاگلندین ها دارد باعث ایجاد اختلالات وسیع و ناهنجاری در جنین میشود. اگر چه زنجبیل در طب سنتی سابقه مصرف طولانی دارد ولی از جنبه آزمایشگاهی تا کنون مطالعات بسیار محدودی در زمینه ارزش درمانی و خواص فارماکولوژیک و سمی این گیاه صورت گرفته است و مصرف آن در زنان باردار باید با مطالعات وسیع تر و گسترده تر صورت گیرد.

زمینه: هیپرترمی به معنی افزایش دمای طبیعی بدن پستانداران در مراحل حساس بارداری است که ممکن است باعث ناهنجاری های مادرزادی شود. هدف: مطالعه به منظور تعیین اثرات تراتوژنیک هیپرترمی بر روی تکامل رویانی موش صحرایی انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 50 راس موش صحرایی ماده باردار از نژاد اسپراگو-داولی مورد استفاده قرار گرفتند. ابتدا دمای طبیعی بدن آنها به وسیله دماسنج جیوه ای از طریق رکتوم اندازه گیری شد. سپس موش ها به هفت گروه (یک گروه شاهد و شش گروه تجربه) تقسیم شدند. موش های گروه های تجربه در روزهای 9 تا 14 بارداری طی سه مرحله و هر مرحله ده دقیقه در دمای 85 سانتی گراد به صورت جداگانه درون انکوباتور حرارت داده شدند. در هر مرحله 5 دقیقه برای رسیدن به دمای بدن به 41 درجه سانتی گراد و 5 دقیقه برای ایجاد شوک حرارتی بود. موش های گروه شاهد نیز در شرایط مشابه درون انکوباتور قرار گرفتند ولی درصد حرارت انکوباتور در حد 40 درجه سانتی گراد تنظیم شد تا دمای بدن موش ها، فقط یک درجه سانتی گراد افزایش یابد. در روز 20 بارداری جنین ها خارج شده و مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: در گروه هایی که روزهای 9، 10 و 11 تحت تأثیر هیپرترمی قرار گرفته بودند، ناهنجاری هایی مانند میکروفتالمی، آنوفتالمی، هیپوپلازی ماگزیلا، عقب ماندگی رشد داخل رحمی و مرگ جنین مشاهده شد. نتیجه گیری: هیپرترمی یک عامل تراتوژن است که تأثیر آن در مراحل ارگانوژنز باعث ناهنجاری های مادرزادی می شود.

سابقه و هدف: دگزامتازون و هیدروکورتیزون از خانواده هورمونهای گلوکوکورتیکوئیدی بوده و در محدوده وسیعی کاربرد دارند. این دو دارو اثرات زیستی مشابهی داشته ولی بدلیل کنتیک متفاوت آنها، میزان ناهنجاری زایی آن هم ارز قدرت اثر فارماکولوژیک آن نمی باشد. در این مطالعه اثر این داروها با تزریق به داخل مایع آمنیوتیک جنین مرغ سه روزه در ابتدای شروع اندامزایی مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روشها: پس از 20 روز از انکوباسیون، جنینها از داخل تخم خارج گردیدند و اثرات ناهنجاریزایی شامل سمیت رویانی، جنینی مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: دگزامتازون با مقدار مصرف 4×10-4 mg و هیدروکورتیزون با دوز 2×10-1 mg باعث ایجاد ناهنجاری در جنین مرغ گردیدند. هر دو دارو در پارامترهای مورد بررسی و اسکلت جنین ها تغییرات چشمگیری ایجاد نمودند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که در دوزهای مشابه دگزامتازون در ایجاد ناهنجاری، نسبت به هیدروکورتیزون، 500 بار قویتر است.

مطالعات کلینیکی انسانی و تحقیقات انجام گرفته بر روی حیوانات آزمایشگاهی نشان داده که الکل یک ماده تراتوژن برای بسیاری از حیوانات و انسان می باشد. اثر تراتوژنیک الکل بر روی بسیاری از گونه های موش اثبات شده و از آنجائی که در تحقیقات اخیر از موش Quackenbush Special (QS)  جهت مطالعات فیزیولوژی تولید مثل استفاده گردیده بر آن شدیم که اثرات تراتوژنیک الکل را بر این گونه موش بررسی نمائیم. تجویز الکل از طریق معده به روش حاد به مدت 6 روز و با دوز 3 gr/kg  (نه در دوز 1.5 gr/kg) به ازای وزن بدن در طی روزهای هفتم تا دوازدهم حاملگی و همچنین به روش مزمن و به شکل 15%  الکل در آب آشامیدنی که چند هفته قبل از جفت گیری شروع و در دوران آبستنی ادامه داشته موجب کاهش وزن، اندازه و پروتئین تام جنین 12 روزه و وزن جنین 18 روزه موش QS شد. میزان وقوع تاخیر در استخوان سازی نیز در جنین موش هایی که تحت رژیم مزمن الکل قرار گرفته بودند به شکل معنی داری نسبت به گروه کنترل افزایش نشان داد (45% در مقابل 6.7%) استفاده از الکل به صورت حاد و با دوز 3 gr/kg و به شکل مزمن موجب فقدان انگشتان دست و پای جنین های 18 روزه به ترتیب به میزان 1% و 8.5% گردید. بنابراین نتیجه گیری می شود که مصرف الکل در دوران حاملگی در جنین موش های QS ایجاد اختلال در رشد نموده بدون اینکه ضایعات استخوانی زیادی ایجاد نماید. بنابراین با توجه به اینکه کاهش رشد مهم ترین اثر تراتوژنیک الکل می باشد می توان از موش QS به عنوان یک مدل حیوانی خوب جهت بررسی مکانیسم اثر الکل بر جنین استفاده نمود.